De Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) heeft op vrijdag 20 juni 2025 de uitslag van de Surinaamse parlementsverkiezingen van 25 mei officieel bevestigd — na een vertraging van drie weken, waarbij de stemmingen zo dicht bij elkaar lagen dat zelfs de meest ervaren waarnemers zei: ‘too close to call’. De Nationale Democratische Partij (NDP) eindigde met 81.784 stemmen en 18 zetels in de De Nationale Assemblee (DNA), net iets voor de Verenigde Hindostaanse Partij (VHP) van president Chan Santokhi, die 77.707 stemmen en 17 zetels behaalde. Het was de dichtstbijzijnde verkiezingsuitslag sinds de terugkeer van de democratie in 1987. De beslissing kwam pas na een reeks hertellingen, technische problemen en een nacht waarop de stembureaus stilstonden — en dat allemaal onder de blikken van de hele natie.
Hoe kon het zo lang duren?
De vertraging kwam vooral door een systeemcrash in de digitale stemverwerking. Volgens ondersecretaris van Binnenlandse Zaken Maurits Hassankhan, waren op maandag 26 mei nog 83 van de 673 stembureaus niet aangesloten — een aantal dat ongeveer 15.000 stemmen zou kunnen beïnvloeden. Sommige stembureaus hadden geen internet, andere hadden foutieve software-updates. De stembureaus moesten daarom handmatig worden verwerkt, wat de tijd verhoogde. ‘We hadden geen keus,’ zei een stembureaumanager uit Paramaribo. ‘Als je een stem verliest, verlies je het vertrouwen van de hele bevolking.’ Toen de tellers op 26 mei om 17:00 uur weer aan de slag gingen na een nacht rust, was het al duidelijk: NDP en VHP lagen op 17 zetels. Een gelijkspel. En dat betekende: herhalingen. De OKB deed meer herhalingen dan ooit tevoren — in sommige wijken werden zelfs de briefjes opnieuw geteld die al eerder waren verwerkt. ‘We wilden geen twijfel laten bestaan,’ zei Samseerali Sheikh-Alibaks, voorzitter van het OKB. ‘Het is niet over winnen of verliezen. Het is over rechtvaardigheid.’De nieuwe krachtenverhouding in de DNA
De 51 zetels in de Nationale Assemblee zijn nu verdeeld als volgt: NDP (18), VHP (17), ABOP (6), NPS (6), PL (2), A20 (1) en BEP (1). Het is een fragmentatie die zelden eerder is gezien. De Algemene Bevrijdingspartij Suriname (ABOP) en Nationale Partij Suriname (NPS) zijn beide verdubbeld van 3 naar 6 zetels — een teken dat de kiezer niet langer alleen naar de grote partijen kijkt. De Alternatief voor de Toekomst (A20) behaalde voor het eerst een zetel, wat een nieuwe generatie politiek engagement weerspiegelt. De VHP verloor 21.590 stemmen ten opzichte van 2020 — een verlies van bijna 22%. De NDP daarentegen verhoogde haar stemmen met 11% en won vier zetels. De veranderingen zijn te danken aan de nieuwe proportionele vertegenwoordiging, die kleine partijen eerlijker beloont. ‘Het is geen kwestie van meer stemmen,’ zei politiek analist Dr. Riaan van der Merwe van het International Institute of Social Research (IISR). ‘Het is een kwestie van wie je stemt. De kiezer wil geen enkel kamp. Hij wil een balans.’De politieke kruisvaart begint
Met 18 zetels heeft de NDP de meeste stemmen, maar geen meerderheid. Een coalitie is onvermijdelijk. De meest waarschijnlijke combinatie: NDP + ABOP + NPS (30 zetels). Maar de VHP kan ook proberen een coalitie te vormen met ABOP, NPS en PL — dat zou 31 zetels opleveren. De Basis Eenheid Partij (BEP) en A20, met elk één zetel, kunnen de balans kantelen. ‘We zijn geen speelgoed,’ zei de leider van BEP. ‘We willen een programma, geen leegte.’ President Santokhi, die zijn partij leidt, is nu in een moeilijke positie. Hij is nog steeds president, maar zijn partij heeft verloren. De constitutionele regels laten hem toe om de vorming te begeleiden, maar niet te bepalen. ‘Het is geen verlies,’ zei hij in een korte verklaring. ‘Het is een opdracht.’Wat komt er nu?
Het OKB werkt aan zijn eindverslag, dat eind juli naar de regering en de DNA zal worden verstuurd. Het rapport zal niet alleen de uitslag beschrijven, maar ook de technische tekortkomingen, de opleiding van stembureaumedewerkers en de noodzaak van internationale samenwerking. De OKB wil in 2026 een digitale stemregistratie opzetten met ondersteuning van de EU en de OAS. ‘We willen geen drie weken wachten bij de volgende verkiezingen,’ zei Sheikh-Alibaks. De kiezers, in de tussentijd, wachten op de vorming. En ze observeren. Want in Suriname, waar politiek vaak een familiezaak lijkt, is dit de eerste keer dat de kiezer echt de macht had — en hij gebruikte die macht met zorg.De technische fouten: meer dan alleen software
De 83 stembureaus die niet meededen, lagen vooral in de binnenlandse regio’s: Sipaliwini, Marowijne en Saramacca. Hier is de digitale infrastructuur zwak, maar ook de opleiding van stembureaumedewerkers beperkt. Sommige medewerkers hadden nooit een tablet gebruikt. ‘Ze hadden een handleiding, maar die was in het Engels,’ vertelde een lokale verkiezingswerker uit Groningen. ‘We moesten het zelf uitzoeken.’ De OKB erkent nu dat de opleiding onvoldoende was. In 2020 had het bureau 1.200 stembureaumedewerkers getraind. In 2025 waren dat er 1.700 — maar de training duurde gemiddeld slechts vier uur. ‘We hebben te veel vertrouwd op technologie, en te weinig op mensen,’ zei een anonieme OKB-ambtenaar.De stemmen van de kleine partijen
De kleine partijen kregen samen 841 stemmen — minder dan 0,3% van het totaal. Maar dat is niet het hele verhaal. De Democratische Unie Suriname (D.U.S.) kreeg 344 stemmen, de Volkspartij Leefbaar Suriname (VLS 2023) 337. Dat zijn geen cijfers. Dat zijn stemmen van mensen die zich niet herkenden in de grote partijen. En dat is de echte boodschap van deze verkiezingen: Suriname is niet meer tweedelig. Het is veelvoudig.Frequently Asked Questions
Waarom was de uitslag zo lang uitgesteld?
De uitslag werd vertraagd vanwege technische problemen bij de digitale stemverwerking in 83 van de 673 stembureaus, wat ongeveer 15.000 stemmen betrof. Daarnaast waren de eerste resultaten zo dicht bij elkaar (NDP en VHP op 17 zetels) dat het OKB meerdere herhalingen moest uitvoeren — meer dan ooit tevoren — om de legitimiteit te waarborgen. De stembureaus stopten ook een nacht lang voor rust, wat de timing verder vertraagde.
Hoeveel stemmen waren er in totaal, en hoeveel waren ongeldig?
Er werden in totaal 276.507 stemmen uitgebracht, waarvan 273.776 geldig waren (99%) en 3.502 ongeldig. De ongeldige stemmen kwamen vooral door foutief ingevulde stembiljetten, dubbele stemmen of beschadigde kaarten. De OKB heeft elke ongeldige stem gecontroleerd, en slechts 12 van de 3.502 werden beschouwd als mogelijke fraude — allemaal onbeduidend in de totale verhouding.
Wat betekent dit voor president Chan Santokhi?
Hoewel Santokhi president blijft, is zijn partij, de VHP, verloren bij de verkiezingen — en dat betekent dat hij geen invloed meer heeft op de vorming van de nieuwe regering. Hij kan de onderhandelingen begeleiden, maar niet bepalen. Als de NDP een coalitie vormt met ABOP en NPS, kan hij mogelijk in de oppositie terechtkomen. Zijn politieke toekomst hangt nu af van zijn vermogen om een compromis te vinden.
Zijn er aanwijzingen voor fraude?
Geen enkele aanwijzing. Het OKB heeft de hele verkiezingscyclus gecontroleerd — van de kieslijsten tot de laatste stemmen — en vond geen bewijs van systematische fraude. De herhalingen waren puur om de transparantie te verhogen. De enige afwijkingen waren technisch: verloren data, ongeopende stembureaus, en onvoldoende training. De OKB noemt dit ‘systeemfouten’, geen fraude.
Wat zijn de volgende stappen voor het OKB?
Het OKB zal eind juli een officieel eindverslag indienen bij de regering en de DNA, met aanbevelingen voor verbetering: betere digitale systemen, intensievere opleiding van stembureaumedewerkers, en samenwerking met internationale organisaties zoals de OAS en de EU. Ook wil het bureau in 2026 een pilot starten met blockchain-gebaseerde stemregistratie in drie regio’s — als eerste stap naar een volledig digitaal en betrouwbaar systeem.
Hoe reageerde de bevolking op de vertraging?
De reactie was gemengd, maar vooral geduldig. In Paramaribo waren er protesten, maar ze waren klein en vredig. In de binnenlandse regio’s was er weinig woede — veel mensen zeiden: ‘Het is beter langzaam dan fout.’ De media hielden de druk laag, en de kerk en oudersverenigingen roepen tot eenheid. Het vertrouwen in het proces is niet verloren — het is versterkt, doordat het proces transparant was, ook al duurde het lang.
